Περι Νηστείας..
Ξεκίνησε η Σαρακοστή και θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας ένα χωρίο της Φιλοκαλίας γραμμένο από τον Άγιο Κασσιανό τον Ρωμαίο, το οποίο παραμένει επίκαιρο και ταυτόχρονα επιστημονικά ορθό.
Γράφει, λοιπόν, ο Άγιος Κασσιανός: « Πρώτα θα κάνω λόγο για την εγκράτεια στα φαγητά, η οποία είναι αντίθετη της γαστριμαργίας, και για τον τρόπο των νηστειών και την ποσότητα των φαγητών.
Και αυτά, όχι από τον εαυτό μου, αλλά καθώς παραλάβαμε από τους Αγίους Πατέρες. Εκείνοι, λοιπόν, δεν έχουν παραδώσει ένα κανόνα νηστείας, ούτε έναν τρόπο της διατροφής, ούτε το ίδιο μέτρο, γιατί δεν έχουν όλοι την ίδια δύναμη, είτε λόγω ηλικίας, είτε ασθένειας, είτε καλύτερης συνήθειας του σώματος. Έχουν όμως παραδώσει σε όλους ένα σκοπό, να αποφεύγουμε την αφθονία και να αποστρεφόμαστε το χορτασμό της κοιλιάς».
Πολύ συχνά έρχομαι σε επαφή με πελάτες οι οποίοι επιμένουν σε αντίθεση με όσα γράφει ο Άγιος Κασσιανός να ακολουθήσουν ένα αυστηρό για την υγεία τους πρόγραμμα διατροφής – νηστείας. Κι αυτό γιατί ξεχνούν το πραγματικό νόημα της νηστείας, το οποίο πολύ εύστοχα μας θυμίζει ο Άγιος: «Για την τέλεια καθαρότητα της ψυχής, δεν αρκεί μόνη η εγκράτεια στα φαγητά, αν δεν συντρέχουν και οι υπόλοιπες αρετές. Λοιπόν, η ταπείνωση με την υπακοή και την καταπόνηση του σώματος, ωφελούν πολύ. Η αποχή από τη φιλαργυρία, όχι μόνο το να μην έχει κανείς χρήματα, αλλά και το να μην τα επιθυμεί, οδηγεί στην καθαρότητα της ψυχής. Η αποχή από την οργή, από τη λύπη, από την κενοδοξία, από την υπερηφάνεια, όλα αυτά προξενούν τη γενική καθαρότητα της ψυχής».
Σύμφωνα με τον Άγιο και κατ’ επέκταση και τους Άγιους Πατέρες, ένα αυστηρό πρόγραμμα νηστείας δεν ευνοεί την καθαρότητα της ψυχής, αλλά αντιθέτως προκαλεί αμέλεια και εξασθένιση της, γιατί «Εκείνος που εκτείνεται υπέρμετρα στη νηστεία, υπέρμετρα κατόπιν τρώει. Και από αυτό, άλλοτε εξαιτίας της υπερβολής της αποχής από την τροφή ατονεί το σώμα και γίνεται πιο απρόθυμο για τις πνευματικές εργασίες, και άλλοτε όταν γεμίσει από το βάρος των τροφών προκαλεί αμέλεια και εξασθένιση της ψυχής». Άλλωστε, «η ασθένεια του σώματος δεν είναι αντίθετη με την καθαρότητα της καρδιάς, όταν δώσουμε στο σώμα εκείνα που απαιτεί η ασθένεια, όχι ότι θέλει η ηδονή».
Γι’ αυτό πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν ακολουθούμε ένα πρόγραμμα νηστείας, ιδιαίτερα όταν πάσχουμε από συνήθεις ασθένειες όπως αναιμία, οστεοπόρωση και υπόταση. Και να θυμόμαστε ότι οι Άγιοι Πατέρες δοκίμασαν και είδαν ότι «Δεν είναι για όλους κατάλληλη η διατροφή με χόρτα, ούτε με όσπρια, ούτε όλοι μπορούν να τρέφονται μόνο με ξερό ψωμί. Και άλλος, καθώς είπαν, ενώ τρώει δύο λίτρες ψωμί, πεινά ακόμη, ενώ άλλος τρώει μία λίτρα ή έξι ούγιες και χορταίνει». Καλό είναι, λοιπόν, πριν επιλέξουμε το πρόγραμμα της νηστείας που θα ακολουθήσουμε να συμβουλευτούμε τόσο τον πνευματικό μας όσο και κάποιον ειδικό προκειμένου να αποφύγουμε ακρότητες που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία μας. Καλή φώτιση και Καλή Σαρακοστή.
